Πόλεις σε αναταραχή |
των Τζία Γαλάτη και Κωσταντή Καστριασσιανάκη
Όταν απευθύναμε το κάλεσμα για συμμετοχή στο αφιέρωμά μας για τις ʺΠόλεις σε Αναταραχήʺ, τον Νοέμβριο του 2009, στόχος μας ήταν να ενθαρρύνουμε τον προβληματισμό για τις συνθήκες στις πόλεις που ταράσσονται από την αμφιβήτηση, ανεξάρτητα αν αυτή κατευθύνεται εναντίον του κράτους, οικονομικών συμφερόντων ή πολιτικών ομάδων. Επισημάναμε ότι οι ταραχές που συγκλόνισαν την Αθήνα και άλλες ελληνικές πόλεις τον Δεκέμβριο του 2008 δεν ήταν μεμονωμένα ούτε αποκλειστικά ελληνικά φαινόμενα και επιχειρήσαμε να κατανοήσουμε τα γεγονότα αυτά υπό το φως των εμπειριών άλλων πόλεων, εξερευνώντας τον πολιτικό ρόλο που διαδραμάτισαν. Διατρέχοντας τις πολύ ενδιαφέρουσες συμμετοχές αυτού του τεύχους, ο/η αναγνώστης/τρια ενδέχεται να διαπιστώσει ότι οι πόλεις μπορούν στην πραγματικότητα να έχουν ενεργή συμμετοχή στην πολιτική ζωή των κρατών.
Περισσότερο από έναν χρόνο αργότερα, οι επιπτώσεις των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων που βίωσαν οι Έλληνες είναι δύσκολο να αποτιμηθεί. Καθώς η ελληνική κυβέρνηση εφαρμόζει πρωτοφανή και αμφιλεγόμενα μέτρα σε μια χώρα που διέρχεται οικονομική και κοινωνικο-πολιτική κρίση, η Αθήνα, που έχει ιδιαίτερα πληγεί, βρίσκεται πάλι στην κεντρική σκηνή, με το αστικό τοπίο της να αντανακλά επιδεινούμενες οικονομικές συνθήκες και κλιμακούμενες πολιτικές εντάσεις.
Οι πόλεις σε αναταραχή μας υποχρεώνουν να αναρωτηθούμε τι είναι αυτό που φτιάχνει μια κοινωνία ή μια κοινότητα, αντί να το θεωρούμε δεδομένο. Δοκιμάζουν την καταλληλότητα κάποιων αστικών θεσμών και την ικανότητά τους να διασφαλίσουν τη συνύπαρξη των κατοίκων. Η εγγύτητα που επιβάλλουν στους κατοίκους μπορεί να κατευνάζει και ταυτόχρονα να εντείνει τις κρίσεις. Όταν οι πόλεις και οι πλατείες, οι δημόσιοι χώροι αυτών των πόλεων γίνονται τόποι αυτών των αντιπαραθέσεων, μετατρέπονταιι εκ των πραγμάτων σε θεσμούς που ενσαρκώνουν την πόλωση, όπου προκαλούνται ανταγωνισμοί και οι γραμμές χαράσσονται ξανά και ξανά. Ωστόσο, αυτές οι εκρήξεις βίας, αποτελούν στιγμές μιας συνεχιζόμενης διαδικασίας που έχει βαθύτερες ρίζες και μακροπρόθεσμες επιδράσεις.
Οι συνεντεύξεις και τα άρθρα που παρουσιάζουμε εδώ δεν ισχυρίζονται ότι αφηγούνται ολόκληρη την ιστορία πόλεων ή πολιτειών, προσφέρουν όμως ένα καλειδοσκόπιο από ματιές που μπορούμε να μεταφέρουμε πιο πέρα, καθώς τα γεγονότα ξεδιπλώνονται στην Ελλάδα και αλλού. Η πόλη απλώνεται κάπου ανάμεσα στην απτή πραγματικότητα της σκληρής ασφάλτου και την ακόρεστη ανάγκη να φανταστεί και να εκπροσωπήσει τον εαυτό της, και επομένως δεν αποτελεί έκπληξη που τα κείμενα εδώ καλύπτουν μια γκάμα από προσεκτικές αναλύσεις μέχρι συνειδητούς ρεμβασμούς. Γράφοντας για τις πόλεις, ο συγγραφέας ωθείται προς αυτές τις δυο αυτές κατευθύνσεις. Καθώς συνεχίζουμε να ζούμε και να τις διοικούμε, θα μπορούσαμε να φέρουμε αυτούς τους μαγνήτες πιο κοντά.
Αφιέρωμα: εισαγωγή, πόλεις σε αναταραχή
Ετικέτες: πόλεις