→ Αφιερώματα

όλα τα αφιερώματα

Διάλογοι ←

όλοι οι διάλογοι

→ Δράσεις

όλες οι δράσεις

Re-public στο

Αναπαραστάσεις της κρίσης/Αναπαραστάσεις του χρέους

Έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος από τότε μας χτύπησε ο κατακλυσμός της κρίσης. Νωρίτερα, τον περασμένο Σεπτέμβρη, υπήρξε μια αρχική έκρηξη ενθουσιασμού μέσα στην αριστερά πως τα χρόνια του αχαλίνωτου νεο – φιλελεύθερου καπιταλισμού της ελεύθερης αγοράς είχαν φτάσει στο τέλος τους. Επιτέλους είχαμε δικαιωθεί για τις κριτικές μας και την πολιτική μας ύστερα από αυτό που για χρόνια φαινόταν σαν την πιο παρατεταμένη ραγδαία ανάπτυξη στην ιστορία του Καπιταλισμού. Ωστόσο, η ελπίδα για μια πιθανή επαναφορά στην ισορροπία των κοικωνικο- οικονομικών προτεραιοτήτων και μια μεταστροφή των ταξικών δυνάμεων, εν δυνάμει μέσω αυτής της επονομαζόμενης «‘νέας’ Νέας Κοινωνικοοικονομικής Πολιτικής» (New Deal) αποδείχτηκε βραχύβια.


Ο Mike Davis απέδειξε αρκετά νωρίς ότι η λύση της νέας Κοινωνικοοικονομικής Πολιτικής για την κρίση του 1929 προέκυψε κυρίως σαν μια αντίδραση προσαρμογής σε μια οργανωμένη, στρατευμένη δύναμη στις ΗΠΑ, με την ιδεολογική απειλή της Σοβιετικής Ένωσης να προβάλει απειλητικά, και με το Μαρξισμό ακόμη να αποτελεί μια σημαντική έμπνευση για την Αμερικάνικη πνευματική ζωή, πιέσεις που δεν υφίστανται τώρα.


Έχει φυσικά υπάρξει η αποκαλούμενη εθνικοποίηση μεγάλων τμημάτων του Αγγλο- Αμερικάνικου τραπεζικού συστήματος. Για αρκετούς σχολιαστές αυτό από μόνο του είναι τρανή απόδειξη πως ο νεο- φιλελευθερισμός έχει λήξει σαν επικρατούσα ιδεολογία. Κι όμως αυτό προϋποθέτει παρεμβάσεις σε αγορές, και οι κυβερνητικοί κανονισμοί αντιτίθεται στη νεο- φιλελεύθερη διακυβέρνηση. Αντί να κατασκευάζουμε νεο – φιλελευθερισμό μέσα από τη διχοτομία των αγορών ενάντια στα κράτη και απελευθέρωση τιμών εναντίον ρύθμισης, είναι ίσως πιο εποικοδομητικό να το δούμε σαν μια συγκεκριμένη μορφή κρατικής παρέμβασης σε κοινωνικές, οικονομικές κι άλλες σχέσεις. Υπάρχει μεγάλη προϊστορία μεγάλων κρατικών παρεμβάσεων για να αποτραπεί η οικονομική κρίση και απαλλαγές τραπεζών στο Βόρειο ημισφαίριο κατά τη διάρκεια της Νεο- φιλελεύθερης εποχής και οι πρόσφατες παρεμβάσεις των διοικήσεων Bush και Obama μπορούν να ειδωθούν μόνο σαν τις πιο δραστικές εκφάνσεις αυτού.


Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το μέγεθος των πρόσφατων κυβερνητικών παρεμβάσεων θα μπορέσει τουλάχιστον να προκαλέσει την ίδια την ηγεμονική αυτοπροβολή του νεο – φιλελευθερισμού σαν μια ιδεολογία απελευθερωμένων οικονομιών, ελεύθερων αγορών κι ελάχιστης κυβερνητικής παρέμβασης. Εδώ πάλι χρειάζεται να φανούμε προσεκτικοί. Ο Νεο – φιλελευθερισμός μοιάζει να επιβιώνει συνεχώς ενώπιον των δικών του ολοφάνερων αντιφάσεων. Πολύ πρόσφατα μπορούμε να σκεφτούμε πως οι μαζικές απαλλαγές των τραπεζών νομιμοποιήθηκαν από απόφθεγμα «πολύ μεγάλος για να αποτύχει». Ωστόσο πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι αυτές οι ίδιες οι εταιρείες που έλαβαν χρήματα ως εγγύηση είχαν σα συνέπεια να γίνουν ακόμη μεγαλύτερες. Η J.P. Morgan Chase έχει τώρα περισσότερο από $1 για κάθε δέκα σε κατάθεση στις ΗΠΑ.


Μια εξαιρετικά άβολη πραγματικότητα για τους προοδευτικούς ήταν η σποραδική κι αδύναμη ανταπόκριση των εργατικών τάξεων στην κρίση, τουλάχιστον σε σχέση με τη σπουδαιότητα των γεγονότων. Στη διάρκεια της ιστορίας ο συνδικαλισμός δεν ήταν ποτέ δυνατός απέναντι στην οικονομία, εν μέρει γιατί οι ίδιες οικονομικές κρίσεις βιώνονται σαν μια απρόσωπη αφηρημένη δύναμη. Κάποιοι από τους συγγραφείς σ’ αυτό το τεύχος παίρνουν αυτή την αφαίρεση σοβαρά, και την βλέπουν σαν μια πρόσκληση για να εξερευνήσουν πιο προσωπικούς χώρους και συναισθήματα που έχει φτάσει να καταλαμβάνει αυτή η κρίση στις καθημερινές ζωές των ανθρώπων.


Μέχρι στιγμής, η ηγεμονική ερμηνεία της κρίσης ήταν κατά πολύ ηθικολογική· άπληστοι τραπεζίτες και διεφθαρμένη ‘wall street’ (Σοφοκλέους) ενάντια σε μια τίμια ‘main street’ (Αγορά).


Αυτή η κουβέντα έχει προκαλέσει κι αρκετή συγκεκριμένη ανάλυση. Υπάρχει μια υποβόσκουσα ιδέα από πολλούς σχολιαστές ότι η κρίση έχει κορυφωθεί λόγω οικονομικών υπερβολών που δεν βρίσκονταν σε συγχρονισμό με την πραγματική παραγωγική οικονομία.


Τα δοκίμια αυτού του τεύχους όλα με τον τρόπο τους απέχουν από τέτοιους δυαδικούς τρόπους σκέψης. Πολλά αρχίζουν εξερευνώντας πως τοποθετείται η σχέση μας με την αγορά, και πως αυτό επηρεάζει τον τρόπο που γενικά αντιλαμβανόμαστε την κρίση ως άτομα.


Κάποιοι από τους αρθρογράφους μας βοηθούν να εξετάσουμε σχολαστικά τη φαντασίωση πως η τίμια ρύθμιση μπορεί να μας επαναφέρει πίσω σε μια λιγότερο επιζήμια μορφή καπιταλισμού και προκαλούν την ιδέα πως η διαίρεση της «πραγματικής/ φανταστικής» οικονομίας είναι μια παραγωγική ιδέα μέσω της οποίας μπορούμε να ερμηνεύσουμε την κρίση. Επίσης στις σελίδες αυτού του ειδικού τεύχους, οι αναγνώστες ελπίζουμε να βρουν προσεκτικές αξιολογήσεις για κάποιες από τις αναδυόμενες λαϊκιστικές ανταποκρίσεις στην κρίση, μέσα από τις πολιτιστικές βιομηχανίες και τα μέσα της μόδας, ανταποκρίσεις που μέχρι στιγμής μοιάζουν να κατάσχουν την ανάδειξη συζητήσεων που δίνουν το δικαίωμα να αντιμετωπίσουμε πιο συλλογικά τα φλέγοντα ζητήματα.


Arlen Dilsizian, επιμελητής αφιερώματος

Αφιέρωμα: αναπαραστάσεις της κρίσης, εισαγωγή
Ετικέτες: arlen dilsizian , οικονομική κρίση

0 σχόλια »

σχολίασε

όνομα *

email * (not published)

Website