Douglas Rushkoff – Commons: Δημιουργώντας ένα εναλλακτικό σύστημα αξιών

Σε ποιο βαθμό μπορούμε να δημιουργήσουμε αξία ο ένας για τον άλλον χωρίς την παρέμβαση των κυβερνήσεων ή των εταιρικών συμφερόντων; Ο Douglas Rushkoff εξηγεί τα commons σαν την άνθιση μιας σειράς συμπεριφορών που δημιουργούν ένα εναλλακτικό σύστημα αξιών.

Μία συνέντευξη στον Παύλο Χατζόπουλος για το Re-public

Παύλος Χατζόπουλος: Γιατί συνηθίζετε να συγκρίνετε τη σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας με την Αναγέννηση;

Douglas Rushkoff: Από την ώρα που ρωτάτε ‘γιατί’ αντί για ‘πώς’, δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Αρκεί να πω ότι τα βιβλία μου και τα άρθρα μου διέρχονται σε μεγάλο βαθμό τις παράλληλες γραμμές ανάμεσα στην Αναγέννηση και την εποχή μας: η τυπογραφία, η προοπτική, η εκτεινόμενη μεταφορά, ο περίπλους του πλανήτη, η επανεφεύρεση του ‘ατομικού’, οι αρχές του λογισμού, συναντούν τους σύγχρονους παραλληλισμούς τους στο Ίντερνετ, την ολογραφία, το υπερκείμενο, τη διαγραφή τροχιάς γύρω απ’ τον πλανήτη, την επανεφεύρεση του συλλογικού, τις αρχές της θεωρίας των συστημάτων, με αυτή τη σειρά.

Ως προς το γιατί, πιστεύω ότι είναι σημαντικό να καταλάβουν οι άνθρωποι ότι υπάρχουν πρότυπα αλλαγής διαφορετικά από τα ‘κινήματα’ και τις ‘επαναστάσεις’. Μια αναγέννηση- για την ακρίβεια, η αναγέννηση παλιών ιδεών σε νέο πλαίσιο- αποτελεί έναν λιγότερο απειλητικό τρόπο κατανόησης και διαλόγου για όλες τις αλλαγές που συμβαίνουν. Είναι ένας πιο αισιόδοξος, πιο φιλικός όρος από την επανάσταση, που συχνά συνεπάγεται τον αποκεφαλισμό ανθρώπων.

Επιπλέον, είναι ένας εκπληκτικός τρόπος για να καταλάβει κανείς τι συμβαίνει: παλιές ιδέες που έχουμε απωθήσει, όπως η αξία της συνεργασίας, γεννώνται ξανά στο επόμενο πλαίσιο συνεκτικότητας. Πρόκειται για ιδέες που απωθήθηκαν από την εποχή της πρώτης αναγέννησης, που εξυμνούσε την ατομικότητα και τη δύναμη του ανταγωνισμού.

Π.Χ.: Γιατί πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι για τη δική μας αναγέννηση; Ακόμη κι αν χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία δικτύων, συνεργασίας και συμμετοχής, κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί πως όλα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διαφορετικούς σκοπούς.

D.R.: Χρησιμοποιούνται για διαφορετικούς σκοπούς συνεχώς. Δεν ξέρω πόσο αισιόδοξος είμαι γι’ αυτό. Πιστεύω όμως πως αποτελεί αξία να μπορεί κάποιος να οραματιστεί θετικά, δημιουργικά σενάρια. Εάν δεν μπορούμε ούτε να φανταστούμε μια εναλλακτική λύση στον απρόσωπο φασισμό στον οποίον βρισκόμαστε, δεν βλέπω διέξοδο. Αρχίζοντας να πιστεύουμε πως μπορούμε να κάνουμε κάποια βήματα προς τον μακρύ, δύσκολο δρόμο που μας επαναφέρει στη συνειδητοποίηση και τη συμπόνια, τοποθετούμε αυτή την περιπλάνηση στη σφαίρα του δυνατού.

Και θα προτιμούσα να ζω σ’ έναν κόσμο με λιγότερο πόνο, βάσανα και βλακεία.

Π.Χ.: Υπάρχει ένα συγκεκριμένο κομμάτι της καθημερινής ζωής όπου οι αρχές της ανοιχτής πηγής δεν πρέπει να εφαρμοστούν;

D.R.: Θα προτιμούσα να μην εφαρμόσετε τις αρχές σας της ανοιχτής πηγής στα γεννητικά όργανα της γυναίκας μου ή τον γενετικό κώδικα του παιδιού μου. Θέλω να πω πως από τη στιγμή που οι κώδικες μέσω των οποίων λειτουργεί η κοινωνία μας αποτελούν κοινωνικές κατασκευές ( και όχι συνθήκες εκπορευόμενες από το Θεό, που προϋπάρχουν) πιστεύω πως πρέπει να διαπραγματευτούμε μαζί τη συλλογική μας αλήθεια. Δεν είναι ελεύθερη για όλους, και τα δικαιώματα των ατόμων να λαμβάνουν ορισμένες αποφάσεις για τον εαυτό τους πρέπει να υπερισχύουν και της πιο καλοπροαίρετης επιθυμίας κάποιου άλλου να κωδικοποιήσει αυτές τις αποφάσεις για λογαριασμό μας.

Χρησιμοποιώ όμως το ‘ανοιχτές πηγές’ με ευρύτερο τρόπο από τον οποίο χρησιμοποιείται συνήθως, ας πούμε από την κοινότητα Linux. Νομίζω πως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε σε ποιο βαθμό ο νόμος ή η ‘αλήθεια’ που θεωρούμε δεδομένα αποτελούν στην πραγματικότητα δημιούργημα των ανθρώπων.

Π.Χ.: Το πρότυπο της ‘ανοιχτής πηγής’ βασίζεται σε μια στενή αντίληψη κοινότητας. Η έννοια της κοινής περιουσίας την αντανακλά; Υπάρχουν καλύτερες;

D.R.: Η κοινή περιουσία είναι καλό πρότυπο. Έχει μεγαλύτερη αξία για μας σε ό, τι αφορά σε αυτά που έχουμε χάσει. Θα ήταν σπουδαίο να έχουμε κοινή περιουσία- και μας λείπει τώρα που ξεπεράστηκε από την αγορά. Αλλά η κοινή περιουσία δεν είναι τόσο ένας χώρος που δημιουργείται όσο μια σειρά συμπεριφορών που δημιουργούν ένα εναλλακτικό σύστημα αξιών.

Επομένως, έχω την τάση να εξετάζω περισσότερο τις ίδιες τις συμπεριφορές. Πόσο πρόθυμοι είμαστε να δημιουργήσουμε αξία; Σε ποιο βαθμό μπορούμε να δημιουργήσουμε αξία ο ένας για τον άλλον χωρίς την έγκριση ή την παρέμβαση των κυβερνήσεων ή των εταιρικών συμφερόντων;

Π.Χ.: Δεν πρέπει κάτι να πεθάνει, πριν γεννηθεί η κοινή περιουσία;

D.R.: Αυτό είναι λίγο βαρύ. Είναι λίγο επαναστατικό στη σκέψη. Όχι, λοιπόν, δεν πιστεύω πως αποτελεί προϋπόθεση ότι πρέπει κάτι να ‘πεθάνει’ ώστε οι άνθρωποι να δημιουργήσουν αξία ο ένας για τον άλλον με νέους τρόπους. Είναι πιθανό τα συγκεντρωτικά σχήματα δημιουργίας αξίας να παρακμάσουν καθώς περισσότερες περιφερειακές και τοπικές οικονομίες ανέρχονται- αλλά δεν πιστεύω πως οτιδήποτε πρέπει να πεθάνει. Υπάρχει αξία στην κεντρική εξουσία. Απλώς λειτουργεί καλύτερα όταν συνυπάρχει με άλλες αρχές, παρά όταν τις εξολοθρεύει ή τις αφομοιώνει.

Διαβάστε ακόμα

Δημοκρατία ανοικτού κώδικα (στα Αγγλικά)

Προοπτικές για την νέα Αναγέννηση (podcast)

Αφιέρωμα: κοινά αγαθά, πρόσφατα άρθρα
Ετικέτες: douglas rushkoff , κοινά αγαθά , συνεργατική γνώση

0 σχόλια »

→ Αφιερώματα

Διάλογοι ←

→ Δράσεις

ετικέτες

Re-public στο

Douglas Rushkoff – Commons: Δημιουργώντας ένα εναλλακτικό σύστημα αξιών

σχολίασε