Ο Ταξιδεύων Παρατηρητής – Ένα αντίδοτο, όχι η πανάκεια (01/07/2006)

«Ήταν η πρώτη φορά που η επιλογή του επίσημου υποψηφίου ενός πολιτικού κόμματος έγινε από ένα τυχαίο δείγμα πολιτών μετά από διαβούλευση», παρατήρησε ο καθηγητής του Στάνφορντ Τζέιμς Σ. Φίσκιν, ο εγκέφαλος πίσω από την καινοτόμο πολιτική πρακτική που έλαβε χώρα στο Μαρούσι Αττικής

Όλα συνέβησαν στις 4 Ιουνίου 2006. Η πρακτική αυτή είχε συγκεκριμένη επονομασία: διαβουλευτική δημοσκόπηση. Στο παρελθόν είχε εφαρμοστεί στις ΗΠΑ, την Κίνα και την Αυστραλία, αλλά μέχρι σήμερα δεν είχε ποτέ δεσμευτικό χαρακτήρα. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου, επέλεξε να αφήσει τους πολίτες να λάβουν αυτή την έως σήμερα κομματική απόφαση και το κόμμα δεσμεύτηκε να στηρίξει τον υποψήφιο που θα κέρδιζε στο διαβουλευτική δημοσκόπηση.

Έτσι, 160 πολίτες του Αμαρουσίου συγκεντρώθηκαν εκείνη την ημέρα σε ένα συνεδριακό κέντρο προκειμένου να συζητήσουν και να εκφράσουν τις απόψεις τους όσον αφορά τα καίρια ζητήματα που διχάζουν την τοπική τους κοινωνία. Υπήρχαν 19 τέτοια ζητήματα: όλα εκείνα που περιμένει κανείς να συναντήσει στις περισσότερες τοπικές εκλογικές αναμετρήσεις ανά τον κόσμο: από τα σχολεία και τους δημόσιους χώρους ως την αποκομιδή των σκουπιδιών και την δημόσια λογοδοσία των . Κατά την διάρκεια της διαβούλευσης, η σημασία που απέδιδαν οι συμμετέχοντες σε κάθε θεματική άλλαξε. Διαβούλευση σημαίνει μεταλλαγή: το πολιτικό κλίμα δεν είναι το ίδιο στο ξεκίνημα και στο τέλος της διαδικασίας. Μετά από μια σειρά από σχεδόν εξαντλητικές ολομέλειες όπου οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να θέσουν ερωτήματα στους έξι υποψηφίους για την δημαρχεία και μια σειρά από μικρές ομάδες εργασίας, όπου συζήτησαν μεταξύ τους συγκεκριμένες θεματικές, αναμενόταν ότι θα είχαν μεταμορφωθεί σε πιο ‘πεφωτισμένους’ πολίτες.

Ολόκληρος ο δήμος του Αμαρουσίου συναντήθηκε σε ένα δωμάτιο για πολιτική συζήτηση και για να λάβει αποφάσεις, όπως θα το διατύπωνε και ο Φίσκιν. Άλλαξε, όμως, τίποτα; Στην πραγματικότητα η διαφορά ήταν σημαντική: ο Πάνος Αλεξανδρής, υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ για το Μαρούσι κέρδισε 57.4% των ψήφων στον δεύτερο γύρο, ενώ ήταν ο λιγότερο αναγνωρίσιμος από τους τρεις υποψηφίους πριν από τις 4 Ιουνίου.

Η πρακτική αυτή αφορά μια καινοτόμο προσέγγιση στις δημοσκοπήσεις: η διαβουλευτική δημοκρατία βασίζεται σε έννοιες όπως η αντιπροσώπευση, η πληροφορημένη άποψη, και η δια-υποκειμενικότητα. Αυτό σημαίνει ότι είναι απαραίτητο το δείγμα που συμμετέχει στην δημοσκόπηση να είναι αντιπροσωπευτικό του συνόλου του εκλογικού σώματος. Είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντικό οι συμμετέχοντες να μπορούν να πάρουν αποφάσεις έχοντας πλήρη γνώση των πληροφοριών, και για αυτό το λόγο τους ζητείται να εκφράσουν τις απόψεις τους πριν και μετά τις διαβουλεύσεις. Τέλος, τα διαβουλευτική δημοσκόπηση προϋποθέτει ότι οι πολιτικοί παράγοντες δεν πρέπει να θεωρούνται εντελώς αυτόνομοι ή προ-διαμορφωμένοι. Αποφάσεις, επιλογές, συμφέροντα, όπως και αν τα ονομάσει κανείς, πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν παράγωγα της διαβούλευσης που πραγματοποιείται μεταξύ των πολιτών.

Έχουν ήδη γραφτεί πολλά σχετικά με αυτή την διαβουλευτική δημοσκόπηση στο Μαρούσι. Αν αυτό που μετράει είναι μόνο τα νούμερα, υπάρχουν ξεκάθαρες ενδείξεις ότι κάποια από τα προβλήματα των σύγχρονων Δυτικών κοινωνιών μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω αυτής της διαδικασίας. Το πείραμα στο Μαρούσι δείχνει ότι η απάθεια των πολιτών και η αίσθηση της αποξένωσης από όλα τα πολιτικά κόμματα αποδυναμώνονται μέσω αυτής της διαδικασίας της διαβούλευσης. Είναι όμως αρκετό; Σίγουρα όχι. Η διαβουλευτική δημοσκόπηση αποτελεί παρόλα αυτά ένα ελπιδοφόρο πείραμα για την ανανέωση του πεδίου της δημοκρατίας.

Διαβάστε ακόμα

Διαβουλευτική δημοσκόπηση στον Δήμο Αμαρουσίου

Η ενδυνάμωση της δημοκρατίας μέσω της διαβούλευσης

Αφιέρωμα: εκτός ορίων, πρόσφατα άρθρα
Ετικέτες: james fishkin , διαβουλευτική δημοσκόπηση , ελλάδα , ΠΑΣΟΚ , συμμετοχική δημοκρατία

0 σχόλια »

→ Αφιερώματα

Διάλογοι ←

→ Δράσεις

ετικέτες

Re-public στο

Ο Ταξιδεύων Παρατηρητής – Ένα αντίδοτο, όχι η πανάκεια (01/07/2006)

σχολίασε