Πόλεις σε ροή (2)

Υπάρχουν προοπτικές για μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία στην τοπική διακυβέρνηση και στο πολιτικό σύστημα γενικότερα; Πως μπορεί να επιτευχθεί η ισορροπημένη ενημέρωση των πολιτών για θέματα που τους αφορούν και η θέσπιση της δημόσιας συμμετοχής στην πολιτική (ειδικά των περιθωριοποιημένων κατοίκων); Ο συμμετοχικός προϋπολογισμός είναι ένα επίκαιρο εγχείρημα που αντιμετωπίζει άμεσα αυτές τις κρίσιμες προκλήσεις για την σύγχρονη δημοκρατία. Από το 1989 που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην πόλη του Πόρτο Αλέγκρε, έχει εξαπλωθεί ραγδαία: περίπου 1.000 πόλεις ανά τον κόσμο και 80 στην Ευρώπη έχουν υλοποιήσει ως σήμερα ανάλογα πειράματα. Η πρώτη Ευρωπαϊκή πόλη που υιοθέτησε τον συμμετοχικό προϋπολογισμό ήταν η Κόρδοβα, από όπου προέρχεται το κείμενο που ακολουθεί

Μιλώντας για το παρελθόν, το παρόν, και το μέλλον της Αθήνας, ο Γιώργος Πρεβελάκης επισημαίνει τα δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Προτείνει μία έξοδο διαφυγής από την ελληνική εθνική ή εθνικιστική λογική που θεωρεί ότι διαθέτει τη μονοπωλιακή ιδιοποίηση αυτού που συμβολίζει αυτός ο χώρος. Πρέπει “να δώσουμε την Αθήνα στην Ευρώπη και τον κόσμο, ζητώντας παράλληλα τη συμβολή του για να σώσουμε την Αθήνα από τον εαυτό της”.

Η διαβουλευτική δημοσκόπηση στηρίζεται σε μία “ευρεία” αντίληψη της δημοκρατίας, υποστηρίζει ο James Fishkin. Υπηρετεί τις αξίες της πολιτικήε ισότητας και της διαβούλευσης, εκπροσωπώντας δυνητικά όλους τους πολίτες και διαδίδοντας το ήθος της συμμετοχής στην πολιτική.

Οι αρχιτέκτονες δεν μπορούν να φέρουν τη δημοκρατία, ή όποια άλλη πολιτική κατάσταση, υποστηρίζει η Denise Scott Brown. Πρέπει, όμως να αποφεύγουν να δημιουργούν φυσικούς φραγμούς που εμποδίζουν τις διασυνδέσεις στην πόλη.

Μια ανανεωμένη προσέγγιση στην αρχιτεκτονική και την πολεοδομία δεν μπορεί να ξεκινήσει αποκλειστικά από συγκεντρωτικές δομές και κυβερνήσεις. Η Doina Petrescu αναδεικνύει τη σημασία ‘άλλων χώρων’, την προσωρινή ιδιοποίηση και χρήση αχρησιμοποίητων χώρων και αστικών κενών, χώρων σχετικής ελευθερίας, όπου οι κανόνες και οι κώδικες μπορούν ακόμη να επαναπροσδιοριστούν.

H ανάπτυξη ή αναμόρφωση των σύγχρονων Ευρωπαϊκών πόλεων δεν είναι μία ομαλή διαδικασία. Παίρνοντας αφορμή από την πόλη της Βαρκελώνης, η Ana Betancour αναδεικνύει τα δύσκολα ερωτήματα: ποιες πολιτιστικές ομάδες εκπροσωπούνται σε αυτά τα πολεοδομικά σχέδια, από ποιόν και για ποιόν; Ποιος κάνει τις επιλογές, πού και πώς αυτές επιδρούν;

Συχνά υποστηρίζεται ότι η πολιτική της πόλης έχει να κάνει με τον χειρισμό πολλών κοινοτήτων που βρίσκονται πολύ κοντά η
μια στην άλλη. Αμφισβητώντας αυτή την κοινή αντίληψη, ο Ash Amin και ο Nigel Thrift θεωρούν ότι ολοένα και περισσότερο
κάτοικοι των πόλεων δεν δίνουν πλέον στην κοινότητα την έννοια της υπεράσπισης του ‘χωραφιού’ τους.

Στο πρώτο μέρος της συνέντευξης, η Saskia Sassen συζητά την άνοδο των άτυπων πολιτικών στην παγκόσμια πόλη. Πρόκειται για μια μάχη μεταξύ του παγκόσμιου εταιρικού κεφαλαίου και των πολύμορφων κινημάτων των μειονοτικών κατοίκων των σύγχρονων αστικών χώρων.

Η πρόσβαση στην πληροφορία -η ηλεκτρονική πληροφορία ειδικότερα- πρέπει να θεωρηθεί από τις αρχές της πόλης σαν μια βασική υπηρεσία και πρέπει να μπει στην ίδια κατηγορία με τις υπόλοιπες βασικές υπηρεσίες της πόλης, υποστηρίζει ο Μιχάλης Μπλέτσας. Η μετακίνηση της πληροφορίας είναι κάτι το οποίο εμπίπτει στις αρμοδιότητες της πόλης και όχι κάποιου μεγάλου τηλεπικοινωνιακού φορέα, ο όποιος δεν έχει σκοπό να ασχοληθεί με τις τοπικές ανάγκες.

Το δέος και ο σεβασμός είναι ακριβώς το είδος των αρετών που ο ορθολογισμός της παγκόσμιας κοινωνίας των πολιτών δεν μπορεί να αποδεχτεί, υποστηρίζει ο Stephen Hopgood. Αυτή η ορθολογικότητα είναι το πιο ισχυρό όπλο της παγκόσμιας κοινωνίας των πολιτών σε ό, τι αφορά στην αμφισβήτηση των δομών ανισότητας και των καθιερωμένων αρχών που τις συντηρούν.